To już koniec tanich zakupów z Temu i Shein? Paczki z Chin, które stały się przebojem polskiego rynku, będą dużo droższe
Zakupowy fenomen, który wymknął się spod kontroli
Jakim cudem przesyłki z Chin są takie tanie? Azjatyccy giganci budowali swoją ekspansję w oparciu o unijne przepisy, które zwalniają z cła przesyłki o wartości do 150 euro. Przed laty regulacja miała usprawnić pracę celników i oszczędzić konsumentom biurokracji. Dziś stała się kołem zamachowym potężnego importu.
Do tego dochodzi cała układanka ekonomiczna. To niższe koszty pracy w Azji, inne standardy produkcji, mniej ograniczeń prawnych, a także niejednokrotnie, niższa jakość. Firmy działające w Unii muszą natomiast przestrzegać przepisów BHP, płacić podatki, zapewniać bezpieczeństwo produktów i utrzymywać wyższe wynagrodzenia. W efekcie, przedsiębiorcy ze Starego Kontynentu nie są w stanie konkurować z kosmicznie niskimi cenami z chińskich platform.
W dodatku część towarów trafiających do Europy w ogóle nie spełnia unijnych norm. Niektóre z nich nie mogłyby zostać dopuszczone do obrotu, gdyby powstały w Unii. Z Chin jednak przyjechać mogą.
Miliardy przesyłek, które napłynęły z Chin
Skala zjawiska robi wrażenie. Według danych cytowanych przez „Rzeczpospolitą” w ubiegłym roku na rynek Unii Europejskiej trafiło aż 4,6 miliarda przesyłek o niskiej wartości – czyli do 150 euro. Ich liczba podwoiła się w ciągu jednego roku, a w dwa lata – potroiła. Ogromna część tych towarów okazała się niezgodna z europejskimi przepisami. To nie tylko problem jakości. To również – jak pisał dziennik– forma nieuczciwej konkurencji, która uderza w unijnych sprzedawców przestrzegających prawa.
Z kolei z danych portalu Ecommercebridge wynika, że w całej Unii Europejskiej to Niemcy stały się największym rynkiem Temu, z 19,3 milionami użytkowników miesięcznie. Na drugim miejscu znalazła się Francja – 16 milionów użytkowników. A trzecia jest Polska, gdzie Temu przyciągnęło 13,2 miliona użytkowników. Łącznie w pierwszej połowie 2025 roku Temu zanotowało 115,7 miliona użytkowników w Unii Europejskiej. To pokazuje skalę uzależnienia Europejczyków od tanich przesyłek z Chin.
Unia Europejska kręci bat na gigantów e-handlu
Bruksela, obserwując skalę importu i jego skutki, mówi wprost: to już nie jest tylko problem gospodarczy, ale również kwestia bezpieczeństwa konsumentów i równych zasad gry. Dlatego plan jest jasny. Na małe przesyłki z Chin mają zostać nałożone cła, a ich zawartość będzie kontrolowana. Koniec z automatycznym przechodzeniem przez granicę setek milionów paczek, których nikt nie sprawdza.
– Naszym obowiązkiem jest zapewnienie, aby towary wprowadzane na nasz rynek były bezpieczne, a wszyscy przedsiębiorcy przestrzegali praw konsumentów” – mówił jeszcze w lutym cytowany przez „Rzeczpospolitą” Michael McGrath, komisarz do spraw demokracji, wymiaru sprawiedliwości, praworządności i ochrony konsumentów.
Jeśli unijne instytucje dopną swego, zakupowe eldorado, do którego przywykli europejscy konsumenci, może się szybko zakończyć. A ceny w Temu i Shein – po doliczeniu cła, VAT-u i opłat – przestaną być tak kusząco niskie.
Koniec zwolnienia z cła dla małych przesyłek
Zwolnienie z cła dla małych przesyłek o wartości do 150 euro, zniknie najprawdopodobniej już w 2026 roku. Pierwotnie planowano, że reforma wejdzie w życie dopiero w 2028 roku, jednak masowy napływ tanich produktów przyspieszył działania. Ministrowie finansów państw członkowskich uznali, że obecna sytuacja wymaga szybszej reakcji i zdecydowali o wprowadzeniu rozwiązania tymczasowego.
Skutki zmian dla konsumentów i rynku
Decyzja o przyspieszeniu zmian zapadła w połowie listopada. Otworzyła tym samym drogę do rozpoczęcia prac nad odpowiednimi przepisami unijnymi. W uzasadnieniu wskazano, że obowiązujące obecnie regulacje faworyzują platformy sprzedażowe takie jak Temu, AliExpress czy Shein, które wysyłają do Europy ogromne ilości bardzo taniego towaru — od ubrań, po drobną elektronikę. Dzięki zwolnieniu z cła produkty te trafiają na europejski rynek w cenach, z którymi lokalni producenci i przedsiębiorcy nie są w stanie konkurować.
Ceny przesyłek pójdą w górę?
Po zmianach, kupujące na chińskich platformach muszą liczyć się z prawdopodobnym wzrostem cen. Do VAT-u dojdzie bowiem także cło oraz opłata manipulacyjna, co oznacza, że dotychczas bardzo tanie zakupy mogą przestać być równie atrakcyjne jak do tej pory.
Jeżeli proces legislacyjny przebiegnie zgodnie z planem, nowe zasady zaczną obowiązywać już w 2026 roku. Następnie mają zostać włączone do szeroko zakrojonej reformy unijnego systemu celnego zaplanowanej na rok 2028.
