Hệ sinh thái bãi bồi: Lợi thế tự nhiên tạo nền tảng sinh kế
Vĩnh Thuận nằm ở vùng hợp thủy giữa sông Luộc và sông Thái Bình, nơi có hơn 226 ha bãi bồi, với cấu trúc đất – nước giàu phù sa và dòng chảy ổn định. Những điều kiện này tạo môi trường tối ưu cho rươi sinh trưởng, giúp rươi tại Vĩnh Thuận có chất lượng cao.
Hệ sinh thái bãi bồi giàu phù sa khiến Vĩnh Thuận trở thành vùng nuôi rươi đạt chất lượng tốt.
Rươi thường xuất hiện theo mùa vào tháng 9 – 10 âm lịch. Người dân Vĩnh Thuận đã biến nghề này từ hoạt động tự nhiên thành nguồn sinh kế quan trọng qua nhiều thế hệ. Đây là nền tảng giúp địa phương định hướng phát triển nghề rươi theo mô hình nông nghiệp sinh thái – một xu hướng đang được nhiều vùng ven sông, ven biển lựa chọn để thích ứng biến đổi khí hậu.
Nghề rươi trở thành trụ cột kinh tế địa phương
Toàn xã hiện có hơn 200 hộ tham gia nuôi và khai thác rươi với sản lượng 150 – 200 tấn/năm. Thu nhập từ rươi mang lại nguồn lợi hàng chục tỷ đồng, đóng góp trực tiếp vào tăng trưởng kinh tế nông nghiệp địa phương. Mô hình canh tác lúa – rươi của nhiều hộ cho thấy hiệu quả vượt trội so với sản xuất lúa thuần, vừa tái tạo đất đai, vừa giảm sử dụng hóa chất và góp phần bảo tồn hệ sinh thái bãi bồi.
Nhiều du khách trong và ngoài nước tìm đến xã để trải nghiệm mô hình nuôi rươi.
Rươi đóng vai trò như một “sinh kế xanh”, giúp giải quyết đồng thời nhiều tiêu chí giảm nghèo đa chiều ở địa phương:
Thứ nhất, rươi tạo nguồn thu ổn định theo mùa, hạn chế rủi ro do biến động thị trường nông sản.
Thứ hai, nghề rươi tạo thêm lao động mùa vụ và mở ra các dịch vụ phụ trợ như thu gom, vận chuyển, chế biến.
Thứ ba, nghề truyền thống được duy trì, tạo bản sắc địa phương, góp phần củng cố vốn xã hội.
Tuy nhiên, do sản xuất còn nhỏ lẻ và phụ thuộc nhiều vào tự nhiên, nghề rươi vẫn tiềm ẩn rủi ro về sản lượng, chất lượng và ổn định đầu ra. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về tổ chức lại sản xuất theo hướng khoa học và liên kết.
Vĩnh Thuận đặt mục tiêu đưa nghề nuôi rươi trở thành ngành kinh tế mũi nhọn trong kế hoạch phát triển 2025 – 2030.
Nhằm đưa nghề nuôi rươi phát triển tương xứng với tiềm năng, xã Vĩnh Thuận xác định đây là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn trong giai đoạn 2025 – 2030. Nhiều giải pháp được đưa ra với định hướng theo tư duy chuỗi giá trị và tiếp cận khoa học – công nghệ.
Một là, địa phương đang thúc đẩy liên kết giữa hộ nuôi rươi với doanh nghiệp và thương lái để ổn định đầu ra, tránh tình trạng phụ thuộc thương lái thời vụ. Việc xây dựng hợp tác xã nuôi rươi nhằm tạo vùng sản xuất tập trung, tiêu chuẩn hóa khâu thu hoạch và bảo quản.
Hai là, nghiên cứu để ứng dụng khoa học kỹ thuật vào quá trình nuôi rươi, hướng tới mô hình nuôi rươi bền vững, chất lượng cao.
Ba là, xây dựng thương hiệu, đăng ký nhãn hiệu tập thể “Rươi Vĩnh Thuận – Hải Phòng” và xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc nhằm giúp nâng cao giá trị sản phẩm, tạo lợi thế cạnh tranh, đồng thời đáp ứng xu hướng tiêu dùng minh bạch và an toàn.
Lễ Ký kết hợp tác tiêu thụ rươi giữa doanh nghiệp và người nuôi rươi Vĩnh Thuận tại Lễ hội Rươi 2025, mở ra cơ hội xây dựng và phát triển thương hiệu rươi địa phương.
Nghề nuôi rươi tại Vĩnh Thuận đang cho thấy cách một địa phương có thể chuyển hóa tài nguyên tự nhiên thành sinh kế bền vững, thông qua khoa học kỹ thuật và tổ chức sản xuất hiện đại. Khi được đầu tư đúng hướng, rươi không chỉ là đặc sản, mà còn là động lực phát triển kinh tế sinh thái, nâng cao năng lực cộng đồng và đóng góp vào mục tiêu giảm nghèo đa chiều theo hướng bền vững, bao trùm./.
